Temperamentin başqa tipi

Temperament Sözün mənası Temperament sözünün latın dilində hərfi tərcüməsi «hislərin (qarşılıqlı) lazımi qarşılıqlı nisbəti deməkdir. Yunan həkimi Hippоkratın (V-IV əsr) yanaşmasında bildirilir ki, Temperament dedikdə insanın həm fərdi anоtоmik-fiziоlоji, həm də psiхоlоji хüsusiyyətləri nəzərdə tutmuşdur. Temperament tiplərinə Hippokratın verdiyi sanqvinik, хоlerik, fleqmatik və melanхоlikadları ilə müasir psiхоlоgiya indi də işlənilməkdədir. Temperament və psixi fəaliyyət Temperament psixi fəaliyyətin dinamik xarakteristikası kimi təzahür edir. Psixi fəaliyyətin və ya davranışın dinamik xarakteristikası çoxcəhətlidir. Onun xüsusiyyətlərini təhlil etmək üçün sürət, temp (tezlik dərəcəsi), ritm, intensivlik, plastiklik, dözümlülük və s. kimi müxtəlif anlayışlardan istifadə olunur. İnsanlar psixi fəaliyyətin dinamik xarakteristikasına görə bir-birindən fərqlənirlər. Temperament xüsusiyyətlərini düzgün xarakterizə etmək üçün biz bir mühüm cəhəti dəqiqləşdirməliyik: psixi fəaliyyətin dinamik xüsusiyyətləri çoxdur. Onlar təkcə temperamentlə deyil, həm də fəaliyyətin motivləri, insanın adətləri, psixi halətləri, situasiyanın tələbləri və s. ilə şərtlənir. Tipləri[ İnsan psixologiyasında, əhval ruhiyyəsində 4 temprament tipi mövcuddur: Sanqvinik, Xolerik, Fleqmatik, Melanxolik. Sanqvinik Sanqvinik - Sürətlə yeriyir və tez-tez danışır,gördüyü film və oxuduğu kitab haqqında həyəcanla danışır, hər yeni bir fakta və məsələyə böyük maraq göstərir, mimikası zəngin, mütəhərrik və ifadəlidir. Onun əhvali-ruhiyyəsini, insanlara və ya obyektlərə münasibətini elə üzündən oxumaq olar. Hissləri və əhvali-ruhiyyəsi çox deyişkəndir. Bu tipə məxsus olan insanlar tez coşub tez sakitləşirlər, emosionaldırlar, çevikdirlər, bacarıqlı və qabiliyyətli olurlar, insanlarla tez ünsiyyət qurur, xoşbəxt və ətrafın sevimlisi, üzü nurlu olur. Yaş artsada üz cizgiləri sanki uşaqlıq da olduğu kimi qalır. Nə işləyə bilərlər menecer, reklam, satış, məşqçi, müəllim, ofisiant, satıcı, hüquqşünas, jurnalist, işə götürmə meneceri və s. Xolerik Tez-tez ucadan danışır, çox ifadəli sifəti olur, maraqları sabit və davamlıdır, çətinlik meydana cıxdıqda özünü itirmir ve böyük enerji ilə onu aradan qaldırmağa çalışır. Bele insanlar heyatda rahat yer tuta bilerler. Onların son dərəcə coşğun xarakteri var. Kəmhövsələdirlər. Həmişə istənilən məsələyə birinci reaksiya verənlər arasındadırlar. Bu xasiyyətləri ucbatından melanxolik tipli insanlarla asanlıqla yola getmir tez-tez münaqişəyə girirlər. Ona görə də xoleriki adətən səbirsiz, tündməcaz, insan kimi tanıyırlar. Ancaq istənilən problemlə üzləşdikdə özlərini itirmir, asanlıqla vəziyyətdən çıxış yolu tapırlar. Xolerik tipə aid olan insanlar sadiqdirlər, ətrafına son dərəcə bağlı olduqlarına görə onlar üçün mühiti dəyişmək çox çətindir. Düşdükləri yeni mühitə uzun müddət alışa bilmirlər. Nə işləyə bilər satış meneceri, PR meneceri, jurnalist, mühafizəçi, yanğınsöndürən, idmançı. Sifətlərinizlə siyasətə girmək yaxşı olar, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul ola bilərsiniz və ya lider mövqe tuta bilərsiniz (harada? Prinsipcə vacib deyil). Fleqmatik Qaradinməzdir, onlari güldürmək, həyəcanlandırmaq və ya hirsləndirmək o qədər də asan deyildir, ağlayarkən üzünün ifadəsi qətiyyən dəyişmir, yalnız axan göz yaşları onun kədərləndiyini göstərir. Hərəkətləri və yerişi ləng və astadır. Söhbətcil deyillər. Çox çətinliklə söhbətə qoşulurlar. Heç bir tip fleqmatik qədər təmkinli deyil. Bu xüsusiyyətlərinə baxmayaraq psixoloqların fikrincə fleqmatik tip insanlar mehriban istiqanlıdırlar. Sadəcə onları yaxından tanımaq üçün vaxt lazımdır, vaxt keçdikcə alışdığı insanlara qarşı diqqətli və mehriban olurlar. Həmişə rəfiqələrini dostlarını arayan bu qəbildən olan insanlar vaxtı ilə incik düşdüyü insanlara qarşı sayğısız yanaşmırlar. Nə işləyə bilər auditor, mühasib, mühəndis, zərgər, maliyyəçi, əczaçı, laborant, aqronom, alim, analitik, nerd, fizik, riyaziyyatçı. Melanxolik Sakitdir. Əhvali çox cüzi təsirlərdə dəyişir, çox həssasdır, hərəkətləri süst, zəif, ağır-ağırdır. Usandırıcı danışır. Küsəyən və özünə qapalıdır. Melanxolik tipli insanlar sakit ancaq həssasdırlar. Elə bu səbəbdən onlara münasibətdə ən kiçik diqqətsizlikdən belə tez inciyirlər. Kiçik bir qanqaraçılığı uzun müddət unuda bilmirlər. Dönə-dönə bu hadisəni xatırlayırlar, kədərlənirlər, öz aləmlərində ölçüb-biçirlər. Heç bir tip onlar qədər “yüz ölç bir biç”məsləhətinə riayət etmir. Bu dünyada ən çox özlərindən narazıdırlar. Özlərinin heç bir bacarığını dəyərləndirmirlər. Özlərinə tənqidi yanaşırlar. Elə bu səbəbdən də bacardıqları işin belə öhdəsindən gələ bilmirlər. Bədbin fikirlər onları tez ruhdan salır. Bir qayda olaraq başladıqları iş yarımçıq qalır Nə işləyə bilər yazıçı, bəstəkar, rəssam, tikişçi-moda dizayneri, dizayner, analitik, mühasib, proqramçı, tədqiqatçı, texnologiya ilə işləmək Kişi tipləri Hippokrat həmçinin insanları Alfa,Omega,Beta tip olmasına görə də qruplaşdırıb. İlk dəmir dövründə insanlar alfa və betaya ayrıldılar. Sonra omega daha sonra isə törəmə tiplər yarandı. Əsas tiplər Alfa tiplər Özgüvənli və yaradıcı insanlardır.Yanlız istədikləri şeyləri edirlər. Qorxu və şübhələri olsa belə, bunun asanlıqla üstəsindən gəlirlər. Siz çox gözəl lidersiniz. Beta tiplər Özgüvənsiz,utancaq birisiniz. Həmişə özünəinamsızsınız və uğursuzluq qorxunuz var ki, bu da sizə həyatda qabağa getməyinizə mane olur. İnsanlar sizə lider deyil dost gözüylə baxırlar. Lider deyil,liderə tabe olansınız. Omega tiplər Siz alfa tip kimi özgüvənlisiniz. Bundan əlavə siz yaradıcı birisiniz. Amma ünsiyyətcil deyilsiniz.Özünüz özünüzün liderinizsiniz. Yəni öz işinizlə məşğulsunuz. Nə lider nə də ona tabe olan deyilsiniz. Törəmə tiplər Bəzi tiplər isə törəmə tiplərdir. Bunlar tam olaraq heç birinə aid olmayan insanlardır. Qamma tiplər Nə alfa nə betta deyilsiniz. Hər ikisinin xüsusiyyətlərini daşıyırsınız. Siz alfa kimi ağıllısınız və işi içindən necə çıxacağınızı bilirsiniz. Lakin qorxu şübhə özgüvənsizlik kimi xüsusiyyətlər sizə qabağa getməyə mane olur. Bəzən lider bəzən idarəçi olursunuz. Cəmiyyətdən baş çıxara bilsəniz də yaddaqalan cəlbedici xüsusiyyətiniz yoxdur. Qammalar 3 cür yaranır. Alfaların liderliyini itirməsi nəticəsində (downgraded alpha) betaların özlərini təkmilləşdirməsi nəticəsində (upgraded beta) və anadangəlmə. Siqma tiplər Yaxşı manipulyatorsunuz. Alfa və omeqa qədər cəzbedici olmasanız da, onlardan dah üstünsünüz. Alfalardan dah yaxşı manipulyasiya edirsiniz. Alfalar özləri yaşadıqları şeyləri təcrübədən keçirirlər. Siz isə alfalara ağıl verərək riskə getmədən öyrənən insanlarsınız. İstədiyiniz insanların asanlıqla arasını vurursunuz. Keçmişdə padşahların vəzirlərinin çoxu elə siqma tip olub. Zeta tiplər Dünyada çox nadir görülür. Cəmi 300 000 kişi belədir. Bu tiip kişilər feministdir. Dünyanı pərdə arxasında idarə edirlər. Alfalr kimi yaraşıqlı olsalar da betalar kimi qadınlara pul xərcləmirlər. Yeganə kişilərdir ki, hətta ömrü boyu bakir qalabilirlər. Bu xüsusiyyət digər kişilər məxsus deyil.( Söhbət uşaqlıqdan ölən deyil, müəyyən qədər yaşamış yetkin fərddən gedir) Etdikləri hər şeydə bacarıqlı olurlar. Heç ailə qurmurlar.Ömürlərini 1 hədəf üçün yaşayırlar. Bu da elə bir hədəfdir ki, bütün dünyanı dəyişə bilər. Üsyanları qaldıran müharibələr çıxaran bu tiplərdir. Nyuton Ptolomey və s bu tipdəndir. Delta tiplər Onların özünəməxsus fikirləri yoxdur. Çoxluq nə deyirsə onu deyirlər. Məsələn kimsə desə ki,Onlar özlərini alfa tip kimi özgüvənli ağıllı göstərməyə çalışsalar da əslində bir betadırlar. Onlar varlı və gözəl qadınları alfa tip göründükləri üçün yoldan çıxarda bilərlər. Lakin əslində beta olub özgüvənsizdirlər. Onun üçün belə qadınları çox əldə tuta bilmirlər. Onlar çoxluğun dediyini deyirlər və həmçinin sevgili olduğu qadınların dediyini deyirlər. Məsələn qadın vegetariandırsa eyni zamanda onlar da. Temperamentin azərbaycanda olmayan testi. 1)Mən ciddiyəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 2) Həvəsləndirmək çətindir Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 3)Cinsiyyətim Qadın Kişi 4) Mən müstəqiləm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 5) Mən kortəbii deyiləm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 6) Coşuram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 7) Açmaq üçün yalnız sakit vaxta ehtiyacım var Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 8) İş yoldaşlarınız və ya dostlarınız mübahisə etdikdə mən “barışıq quran” oluram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 9) Ailə vəziyyətim: Ailəlidir Subay Boşandı Dul Ləğv edildi 10) Mən yüksək məhsuldaram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 11) Mən güclü iradəyəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 12) Mən introspektivəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 13) Komanda oyunçusuyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 14) Mən olduqca sosialam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 15) Əksər hallarda rəhbərliyi götürməyi sevirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 16) Mən açıq danışıram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 17) Detallara qatılıram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 18) Yavaş hərəkət edən insanlara və ya vəziyyətlərə səbirsiz olmağa meyl edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 19) Özümə diqqət çəkməyi sevmirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 20) Axınla getmək istəyirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 21) Mən bir uşaq kimi "sinif təlxək" idim Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 22) Mən qərarlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 23) Mən nikbinəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 24) Mən diplomatikəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 25) Metodikəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 26) Özümə inamla mübarizə aparıram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 27) Tənqid olunanda əsəbiləşirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 28) Məqsədyönlüyəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 29) Yumoristik hekayələr danışmağı sevirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 30) Ara verirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 31) Mən çevikəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 32) Məni çox yavaş hərəkət etməkdə ittiham etdilər Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 33) Mən iddialıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 34) Mən israrlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 35) Demək olar ki, hamı ilə görüşürəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 36) Mənim maraqlarım çoxdur Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 37) Mən insanlardan daha yaxşı hiss edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 38)Sakitəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 39)Səbrliyəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 40) Mən seçim edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 41) Etibarlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 42) Məni asanlıqla yeni insanlar və layihələr maraqlandırır Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 43) Dərhal tədbir görməyi xoşlayıram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 44)Al-veri xoşlayıram Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 45) Yüksək təzyiq vəziyyətlərində inkişaf edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 46) Çox fəalam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 47) Mən danışaqlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 48) Mən mükəmməlliyəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 49) Mən şübhə edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 50) Müxalifətlə qarşılaşanda hücumlara davam edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 51) Ehtiyatlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 52) Mən qarşıdurmayan deyiləm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 53) Mübahisə edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 54) Xahiş edirəm asandır Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 55) Mən özümə güvənirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 56 Mən kooperativəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 57 Mən narahatlıq çəkənəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 58) İnsanlar məni xarizmatik tapırlar Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 59) Mən idealistəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 60) Cavab vermədən əvvəl düşünürəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 61 Sürətli qərarlar qəbul edərkən özümə əminəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 62) Mən sərgüzəşt edirəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 63) İnsanları həvəsləndirə bilərəm Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 64) Qaydalara və ya "Düzgün bir yol və səhv bir yol var" dediklərinə inanıram. Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 65) Sosial vəziyyətlər məni boşaldır Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta 66) Yeni layihələrə başlayanda ehtiyatlıyam Qətiliklə Doğrudur Biraz Düzdür Biraz yalan Mütləq saxta Siz bu suallara cavab verərək temperamentinizi tapa bilərsiniz.
Anka Mamedov youtube kanalım. Dünyaın yaradılması haqqında təsəvvür kitabı